એકલવ્ય મોડલ સ્કૂલ શું છે?🏫 એકલવ્ય પ્રોજેક્ટ પર સરકારનો વિશેષ ભાર મૂકે છે? જાણો અહીંયા થી
એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ખાસ કરીને દૂરના અને આદિવાસી વિસ્તારોમાં રહેતા બાળકો માટે બનાવવામાં આવી છે. આનાથી તેમને મુખ્ય પ્રવાહના શિક્ષણ સાથે જોડાવાની તક અને તકો મળે છે.
{શિક્ષણ ના સમાચાર અહીંયા થી જાણો }
✅❤ 🪀
WhatsApp Group Join Now
✅અહીંયા ગુજરાત રાજ્ય શિક્ષણ વિભાગ ના તમામ પરિપત્ર નો સંગ્રહ છે. આપ ચેનલ join કરો
https://t.me/tbs78
Telegram Group Join Now4
🏫ભારતમાં ઘણી એવી સરકારી શાળાઓ છે જ્યાં મફતમાં અથવા નજીવી ફીમાં શિક્ષણ આપવામાં આવે છે. આમાં, રહેવા અને ખાવાની સુવિધા પણ મફતમાં ઉપલબ્ધ છે. એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ પણ આવી જ શાળાઓ પૈકીની એક છે.
🏫દેશ ની ટોચની સરકારી શાળાઓમાં સૈનિક શાળા, કેન્દ્રીય વિદ્યાલય, નવોદય વિદ્યાલય અને એકલવ્ય આદર્શ નિવાસી શાળાનો સમાવેશ થાય છે. આ શાળાઓમાં શિક્ષણ મફત અથવા ઓછી ફીમાં આપવામાં આવે છે. એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ એ ભારત સરકારની એક પહેલ છે. અનુસૂચિત જનજાતિના બાળકોને ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ પૂરું પાડવા માટે આ શરૂ કરવામાં આવ્યા છે.
એકલવ્ય પ્રોજેક્ટ પર સરકારનો વિશેષ ભાર
એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ખાસ કરીને દૂરના અને આદિવાસી વિસ્તારોમાં રહેતા બાળકો માટે બનાવવામાં આવી છે. આનાથી તેમને મુખ્ય પ્રવાહના શિક્ષણ સાથે જોડાવાની તક અને તકો મળે છે. ભારતમાં કુલ 721 એકલવ્ય મોડેલ રહેણાંક શાળાઓ સ્થાપવાની મંજૂરી છે. આમાંથી 477 સરકારી શાળાઓ કાર્યરત છે. EMRS શાળાઓમાં પ્રવેશ અને અન્ય વિગતો વેબસાઇટ tribal.nic.in/EMRS અથવા nests.tribal.gov.in પર જઇને જોઇ શકો છો.
એકલવ્ય મોડલ સ્કૂલ શું છે?
- EMRS🏫 નો ઉદ્દેશ્ય આદિવાસી બાળકોને મફત અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ પૂરું પાડવાનો છે. આમાં, ફક્ત શૈક્ષણિક જ નહીં, પરંતુ શારીરિક, માનસિક અને સામાજિક વિકાસ પર પણ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. આ શાળાઓ નવોદય વિદ્યાલયની જેમ જ બનાવવામાં આવી છે, પરંતુ એકલવ્ય મોડેલ શાળા ST બાળકો પર ફોકસ કરે છે.
શૈક્ષણિક સ્તર: એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ધોરણ 6 થી 12 સુધીનું શિક્ષણ આપે છે.
વિશેષતા: આ રહેણાંક શાળાઓ છે, એટલે કે બાળકો અહીં રહે છે અને અભ્યાસ કરે છે. આ ઉપરાંત, સ્થાનિક સંસ્કૃતિ, રમતગમત અને કૌશલ્ય વિકાસ પર પણ ભાર મૂકવામાં આવે છે.
એકલવ્ય મોડેલ રહેણાંક શાળાઓની સ્થાપના કોણ કરે છે?
સંચાલન: ભારત સરકારના આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલય દ્વારા 🏫EMRS ની સ્થાપના અને સંચાલન કરવામાં આવે છે.
ભંડોળ: આ શાળાઓ બંધારણના કલમ 275(1) હેઠળ અનુદાન દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. કેન્દ્ર સરકાર શાળા સ્થાપવા માટે ૩૦ લાખ રૂપિયા અને દર વર્ષે પ્રતિ શાળા ૩૦ લાખ રૂપિયા સુધીની રકમ આપે છે. વધારાનો ખર્ચ રાજ્ય સરકારો ભોગવે છે. EMRS શાળાઓનું બજેટ રૂ. 7088.60 કરોડ છે, જે ગયા વર્ષના રૂ.4748 કરોડ કરતાં લગભગ બમણું છે.
લક્ષ્ય: 2018-19ના બજેટ મુજબ, 2022 સુધીમાં 50% થી વધુ ST વસ્તી અને ઓછામાં ઓછા 20,000 આદિવાસી લોકો ધરાવતા દરેક બ્લોકમાં EMRS સ્થાપવાનું લક્ષ્ય હતું. અત્યાર સુધીમાં 400 થી વધુ શાળાઓ કાર્યરત છે અને લક્ષ્ય 740 શાળાઓ છે.
🏫EMRS માં એક વર્ગમાં કેટલા બાળકો છે?
ક્ષમતા: દરેક એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં કુલ 480 વિદ્યાર્થીઓની ક્ષમતા છે. તેમને ધોરણ 6 થી 12 સુધી પ્રવેશ આપવામાં આવે છે. હાલમાં 477 EMRS માં 1,37,678 વિદ્યાર્થીઓ છે.
વર્ગની સંખ્યા: એક વર્ગમાં સરેરાશ 40 બાળકો હોય છે. વિદ્યાર્થી-શિક્ષક ગુણોત્તર પણ 1:40 ની આસપાસ રાખવામાં આવ્યો છે. આનાથી દરેક વિદ્યાર્થી પર ધ્યાન આપવું શક્ય બને છે.
જાતિ ગુણોત્તર: એકલવ્ય મોડેલ રહેણાંક શાળાઓ સહ-શિક્ષણ શાળાઓ છે. આમાં, છોકરાઓ અને છોકરીઓની સંખ્યા સમાન (240-240) રાખવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે.
EMRS પ્રવેશ: એકલવ્ય આદર્શ નિવાસી શાળામાં પ્રવેશ કેવી રીતે મેળવવો?
- એકલવ્ય આદર્શ નિવાસી શાળામાં મુખ્યત્વે અનુસૂચિત જનજાતિ (ST) ના બાળકોને પ્રવેશ આપવામાં આવે છે. જોકે, કેટલીક બેઠકો (10% સુધી) બિન-એસટી બાળકો માટે પણ અનામત રાખી શકાય છે, જેમ કે નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં માતાપિતા ગુમાવનારા બાળકો, વિધવાઓના બાળકો અથવા ખાસ કરીને અપંગ માતાપિતાના બાળકો. ધોરણ 6 માં પ્રવેશ માટે, બાળકે ધોરણ 5 પાસ કરેલું હોવું ફરજિયાત છે અને તેની ઉંમર 10-13 વર્ષની વચ્ચે હોવી જોઈએ.
એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા
પ્રવેશ પરીક્ષા: EMRS પસંદગી પરીક્ષા (EMRSST) નામની એક પરીક્ષા છે. આમાં માનસિક ક્ષમતા, ગણિત અને ભાષા સંબંધિત પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે.
અરજી: ફોર્મ ઓફલાઇન અથવા ઓનલાઈન ભરવાનું રહેશે, જે રાજ્ય સરકાર અથવા EMRS વેબસાઇટ (emrs.tribal.gov.in) પર ઉપલબ્ધ છે.
પસંદગી: પસંદગી યોગ્યતાના આધારે કરવામાં આવે છે. પ્રથમ પેઢીના વિદ્યાર્થીઓ અને ખાસ કરીને સંવેદનશીલ આદિવાસી જૂથો (PVTGs) ને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે.
એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ફી: એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલની ફી કેટલી છે?
મફત શિક્ષણ: EMRS માં અભ્યાસ, રહેઠાણ, ભોજન, ગણવેશ, પુસ્તકો અને સ્ટેશનરી બધું મફત છે.
કોઈ ફી નથી: આ યોજના ગરીબ અને આદિવાસી બાળકો માટે છે. તેથી કોઈ ફી લેવામાં આવતી નથી. સરકાર બધો ખર્ચ ઉઠાવે છે.
એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં કઈ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે?
એકલવ્ય આદર્શ નિવાસી શાળામાં અનેક પ્રકારની સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે. આનાથી બાળકો માટે ત્યાં રહીને અભ્યાસ કરવાનું સરળ બને છે.
✔રહેવાની વ્યવસ્થા:
- વિદ્યાર્થીઓ માટે છાત્રાલય, છોકરાઓ અને છોકરીઓ માટે અલગ-અલગ રહેવાની વ્યવસ્થા હોય છે.
- વોર્ડન અને સહાયક સ્ટાફ માટે રહેવાની વ્યવસ્થા પણ હોય છે.
✔શિક્ષણ:
- સીબીએસઈ અભ્યાસક્રમ સાથે પુસ્તકાલય, પ્રયોગશાળાઓ અને કમ્પ્યુટર રૂમ જેવી તમામ અત્યાધુનિક સુવિધાઓ હોય છે.
- વિકલાંગ બાળકો માટે સુલભ ઇમારતો અને તમામ સુલભ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હોય છે.
✔ભોજન
- ભોજનની વ્યવસ્થા પણ શાળા દ્વારા જ નિશુલ્ક કરવામાં આવે છે. (નાસ્તો, લંચ, ડિનર).
- શાળાના પરિસરમાં રસોડું અને શાકભાજીનો બગીચો હોય છે.
✔રમતગમત અને સંસ્કૃતિ:
- રમતના મેદાન (20 એકરમાંથી, 3.5 એકર બાંધકામ માટે, આરામ માટે રમતગમત અને હરિયાળી માટે).
- સ્થાનિક કલા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તાલીમ. સ્કાઉટ્સ, ગાઇડ્સ અને એનસીસી જેવી ખાસ પ્રવૃત્તિઓ પણ આયોજીત કરાય છે.
✔સ્થાન:
- એકલવ્ય શાળાઓ મધ્યપ્રદેશ (32 શાળાઓ), છત્તીસગઢ, ઓડિશા વગેરે જેવા આદિવાસી પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારોમાં બનાવવામાં આવી છે.
✔વર્તમાન સ્થિતિ:
- એપ્રિલ 2025 સુધીમાં, 470+ EMRS કાર્યરત છે, જેમાં 1.3 લાખથી વધુ બાળકોની નોંધણી થઈ રહી છે. આમાંથી 68,001 છોકરાઓ અને 69,677 છોકરીઓ છે.
✔ભવિષ્ય:
- સરકાર એકલવ્ય મોડેલ સ્કૂલમાં 38,800 શિક્ષકો અને સ્ટાફની ભરતી કરી રહી છે. આનાથી બાળકો પર વધુ ધ્યાન આપવામાં મદદ મળશે.
EMRS FAQ❓
✅એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં કઈ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે?
✅એકલવ્ય મોડલ સ્કૂલ શું છે?
✅એકલવ્ય મોડેલ રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા કઈ રીતે થાય છે?
✅EMRS માં એક વર્ગમાં કેટલા instructio
✅એકલવ્ય મોડેલ રહેણાંક શાળાઓની સ્થાપના કોણ કરે છે?
What is EMRS?
1. EMRS stands for Eklavya Model Residential School. It's a government-run residential school for tribal students in India.
Eligibility Criteria
1. Who can apply?: Students belonging to Scheduled Tribes (ST) can apply for admission to EMRS.
2. Age criteria: Students should be between 11-14 years old for admission to Class 6.
3. Qualification: Students should have passed Class 5 from a recognized school.
Admission Process
1. How to apply?: Students can apply online or offline through the EMRS website or by visiting the nearest EMRS school.
2. Entrance exam: Students need to appear for an entrance exam conducted by EMRS.
3. Selection criteria: Selection is based on the student's performance in the entrance exam and their ST certificate.
Facilities and Benefits
1. Free education: EMRS provides free education, including boarding and lodging facilities.
2. Residential facilities: Students are provided with residential facilities, including separate hostels for boys and girls.
3. Meal facilities: Students are provided with meal facilities, including breakfast, lunch, and dinner.
4. Sports and extracurricular activities*: EMRS provides opportunities for sports and extracurricular activities.
Other Information
1. Location: EMRS schools are located in various states across India, including Andhra Pradesh, Telangana, Chhattisgarh, and others.
2. Medium of instruction: The medium of instruction is English.
3. Curriculum: EMRS follows the CBSE curriculum.
0 Comments